Cypr, to nie tylko piaszczyste, złote plaże – to również bogactwo zabytków kultury i starannie pielęgnowana tradycja, widoczna w tańcu, śpiewie i przekazywanych przez starsze pokolenia legendach. Atrakcją mogą być parki wodne, pola golfowe, akwarium oceaniczne w Protaras czy parki tematyczne: świat Strusia w Agios Ioannis Malountas; Park Wielbłąda w Larnace, sanktuarium osiołka. Dużo satysfakcji na Cyprze znajdą miłośnicy sportów, szczególnie wodnych: surfingu, nurkowania, kajaków. Dodatkową atrakcją są liczne imprezy organizowane zwłaszcza w sezonie letnim, największym zainteresowaniem turystów cieszy się organizowany we wrześniu Festiwal Wina, podczas którego można posmakować najbardziej wykwintnych, cypryjskich trunków oraz win domowejCypr, to nie tylko piaszczyste, złote plaże – to również bogactwo zabytków kultury i starannie pielęgnowana tradycja, widoczna w tańcu, śpiewie i przekazywanych przez starsze pokolenia legendach. Atrakcją mogą być parki wodne, pola golfowe, akwarium oceaniczne w Protaras czy parki tematyczne: świat Strusia w Agios Ioannis Malountas; Park Wielbłąda w Larnace, sanktuarium osiołka. Dużo satysfakcji na Cyprze znajdą miłośnicy sportów, szczególnie wodnych: surfingu, nurkowania, kajaków. Dodatkową atrakcją są liczne imprezy organizowane zwłaszcza w sezonie letnim, największym zainteresowaniem turystów cieszy się organizowany we wrześniu Festiwal Wina, podczas którego można posmakować najbardziej wykwintnych, cypryjskich trunków oraz win domowej
Od 1571 aż do XIX w. Cypr pozostawał pod panowaniem tureckim. W 1925 Cypr otrzymał status kolonii brytyjskiej. Lata 30. XX w. w dziejach Cypru to okres walk przeciwko kolonializmowi brytyjskiemu i zależności tureckiej.
W 1960 na wniosek arcybiskupa Makariosa i w wyniku rozmów brytyjsko-grecko-tureckich, proklamowano niepodległość republiki, której prezydentem został A. Makarios.
W 1961 Cypr przystąpił do brytyjskiej Wspólnoty Narodów. W latach 1963-1967 wybuchły w kraju kolejne konflikty narodowościowe. Od 1968 następował okres stopniowej normalizacji stosunków grecko-tureckich, jednak wojskowy zamach stanu w 1974 rozpoczął nową falę walk narodowościowych. Interwencja tureckich sił zbrojnych w północnej części Cypru doprowadziła do podziału wyspy na część północno-turecką i południowo-grecką. Podjęte w latach 1976-1978 próby ONZ pokojowego rozwiązania sytuacji na Cyprze nie doprowadziły do przywrócenia jedności wyspy.
W 1983 okupowana przez Turcję północna część jednostronnie ogłosiła niepodległość i proklamowała Republikę Turecką Cypru Północnego. 14 II 1998 prezydentem został ponownie Glafkos Klerides (lat 78), jeden z najbardziej zasłużonych polityków swojego kraju, pierwszy przewodniczący parlamentu cypryjskiego od 1960.
Informacje ogólne
Ludność: Na Cyprze mieszka 780 133 osób. Gęstość zaludnienia wynosi 132 mieszk./km².
Powierzchnia kraju: Powierzchnia Cypru wynosi 5 895 km².
Strefa czasowa: GMT +2.00
Ciekawe wydarzenia
- kwiecień – maj – Festiwal Dzikich Kwiatów Cypru kwiecień
- maj – obchody Wielkanocy
- lipiec i wrzesień – Festiwal Truskawek, radosnym obchodom towarzyszy oczywiście konsumpcja
- przełom sierpnia i września – koncerty przy Pełni Księżyca w Limassol, Pafos i innych miastach
- wrzesień – Festiwal Lefkary oraz Festiwal Wina w Limassol – tradycyjna, coroczna impreza, której celem jest celebrowanie kultu wina. Obchodom towarzyszy bezpłatna degustacja każdego rodzaju wina.
- październik – Festiwal Afrodyty w Pafos
Kod telefoniczny
Kod telefoniczny +357
Elektryczność
Elektryczność: 240V / 50 Hz
Ubezpieczenia
Indywidualne ubezpieczenie nie jest obowiązkowe, jednakże wskazane jest wykupienie pakietu ubezpieczeniowego, szczególnie od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia (poza EKUZ).
Bezpieczeństwo
Zagrożenie przestępczością pospolitą na Cyprze jest niewielkie, coraz częstsze są jednak kradzieże kieszonkowe. Mieszkańcy są przyjaźnie nastawieni do cudzoziemców, w szczególności do turystów.
Placówki dyplomatyczne
Ambasada Republiki Cypryjskiej
ul. Pilicka 4
02-629 Warszawa
tel 844 45 77, 844 08 16
fax 844 25 58
e-mail: embassyofcyprus@neostrada.pl
Ambasada RP
12-14 Kennedy Ave., Office 302
1087 Nicosia, lub
P.O. Box 22743 1523 Nicosia
tel. (00357 22) 753784, 753517
fax. (00357 22) 751981
e-mail: polamb@cytanet.com.cy
Wydział Konsularny
12-14 Kennedy Ave., Office 302, 1087 Nicosia
P.O.Box 743
tel.: (00 357 22) 66 84 15;
(00 357 22) 66 84 17
fax: (00 357 22) 66 84 19
e-mail: poland@logos.cy.net
Wydział Ekonomiczny
11 Acharnon Str.
2027 Strovolos, lub
P.O. Box 21648 1511 Nicosia
Tel. (00357 22) 427077, 313031
Fax. (00357 22) 510611
e-mail: wans@cytanet.com.cy
Konsulat RP w Limassol
Konsul Honorowy: Loukis Papaphilippou (grecki, angielski)
42 Ayias Fylaxeos Str.
3025 Limassol
tel. (00357 25) 343448
fax. (00357 25) 359108, lub
1 C. Pantelis Str.
1010 Nicosia
tel. (00357 22) 675718, 674141
fax. (00357 22) 673388
e-mail: lawcy@cytanet.com.cy
Cło, wizy, paszport
Obywatele polscy korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej/ Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu (niezależnie od jego celu) na terytorium Republiki Cypru do 90 dni jest paszport bądź dowód osobisty (starego i nowego wzoru). Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości (szczególną uwagę w przypadku starszych, książeczkowych dowodów osobistych należy zwrócić na aktualność zdjęcia). Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie z uwagi na zasady polityki bezpieczeństwa i zdrowia publicznego.
Granice Republiki Cypryjskiej można przekraczać wyłącznie przez przejścia graniczne na lotniskach w Larnace i Pafos oraz morskie w Larnace, Limasol i Pafos. Zabroniony jest wjazd i wyjazd z Cypru przez porty morskie i lotnicze w części wyspy zajętej przez Turcję. Granicę (formalnie jest to tzw. strefa buforowa) z częścią wyspy zajętą przez Turcję można przekroczyć tylko od strony greckiej, w wyznaczonych punktach kontrolnych: Ledra Palace w Nikozji, Agios Dometios w Nikozji, Strovilia, Pergamos, AstromeritisZodia. Główny punkt kontrolny, Ledra Palace w Nikozji, jest przeznaczony tylko dla pieszych. W innych punktach możliwe jest przekraczanie granicy pieszo i samochodem.
Z dniem 30 kwietnia 2006 r. (zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2004/38/WE z 29 kwietnia 2004 r.) w przypadku pobytu nie przekraczającego trzech miesięcy obywatele UE uzyskują prawo pobytu w innym państwie członkowskim bez żadnych dodatkowych warunków i formalności, poza koniecznością posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. Prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu uzyska też członek rodziny obywatela UE nie mający unijnego obywatelstwa, niezależnie od jego przynależności państwowej. Dodatkowe informacje w wersji elektronicznej są dostępne na stronie internetowej MSZ: www.msz.gov.pl w dziale Informacje konsularne – „Informacje dla obywateli polskich wyjeżdżających do innych krajów Unii Europejskiej”.
Pobyt powyżej 90 dni. Prawo pobytu na okres przekraczający trzy miesiące uzyskują obywatele UE:
• zatrudnieni lub prowadzący działalność gospodarczą w goszczącym państwie członkowskim;
• mający wystarczające środki na utrzymanie siebie i członków swojej rodziny, aby nie stanowić podczas pobytu obciążenia dla systemu pomocy społecznej goszczącego państwa członkowskiego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne;
• przybyli do goszczącego państwa członkowskiego w celu podjęcia nauki, w tym szkolenia zawodowego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne i środki finansowe na utrzymanie.
W przypadku takiego pobytu po 30 kwietnia 2006 r. państwa członkowskie mogą wymagać od obywateli UE jedynie zarejestrowania się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu i uzyskania dowodu zarejestrowania się. Osoby przybywające na Cypr w celach turystycznych przy przedłużaniu pobytu ponad 90 dni muszą zgłosić się przed upływem tego terminu do biura imigracyjnego (z paszportem lub dowodem osobistym), by uzyskać pozwolenie na dalsze przebywanie na Cyprze. Osoby zamierzające podjąć pracę powinny dopilnować, aby:
• w ciągu 8 dni po przybyciu dokonać rejestracji w biurze imigracyjnym lub na najbliższym posterunku policji (nadany zostanie tzw. nr ARC – podstawa do otrzymania numeru ubezpieczenia socjalnego);
• po znalezieniu pracy i podpisaniu umowy o pracę pracodawca przesłał umowę do odpowiedniego departamentu Ministerstwa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, gdzie jest ona rejestrowana;
• przed upływem 3 miesięcy złożyć w biurze imigracyjnym podanie o pozwolenie na pobyt związany z pracą, przedkładając paszport lub dowód osobisty, 2 zdjęcia oraz umowę o pracę (urząd imigracyjny wydaje pozwolenie na okres 5 lat).
Osoby zainteresowane podjęciem własnej działalności gospodarczej muszą zgłosić to odpowiedniej komórce Ministerstwa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oraz zwrócić się do departamentu ubezpieczeń społecznych ministerstwa z wnioskiem o nadanie odpowiedniego numeru ubezpieczenia społecznego. Ministerstwo udziela formalnej zgody na prowadzenie działalności w ramach samozatrudnienia na okres 5 lat (w przypadku kontynuacji działalności zgoda będzie przedłużana automatycznie).
Zgodne z normą unijną. Dopuszczalny jest wwóz i wywóz waluty cypryjskiej lub innej bez ograniczeń, pod warunkiem zadeklarowania jej na przejściu granicznym. Do kwoty 7300 CYP wystarczy wyciąg z banku, powyżej tej sumy potrzebne jest specjalne pozwolenie tego banku. Nie ma szczególnych restrykcji celnych, które odbiegałyby od powszechnie przyjętych standardów. Uwaga: Towary kupione na północy (po stronie tureckiej) mogą być skonfiskowane. Wartość zakupów dokonanych w północnej części wyspy nie może przekraczać 80 CYP (135 EUR), nie wolno przewozić stamtąd produktów wyprodukowanych przez firmy tureckie, maksymalnie można mieć ze sobą 1 l alkoholu i 2 paczki papierosów (40 szt.).
Meldunek
Nie ma obowiązku meldunkowego przy pobytach do 3 miesięcy (turyści). Osoby, które zamierzają na Cyprze szukać zatrudnienia i podjąć pracę, obowiązane są w ciągu 8 dni zarejestrować się w biurze imigracyjnym (immigration office).
Komunikacja
Sieć komunikacji miejskiej i międzymiastowej nie jest zbyt rozległa. W miejscowościach nadmorskich kursują autobusy, a przystanki z reguły znajdują się w pobliżu zabytków i hoteli; połączenia międzymiastowe ograniczają się do kilku autobusów dziennie, kursujących głównie między pięcioma miejscowościami: Nikozją, Larnaką, Limasol, Pafos i Ayia Napą. Lukę w komunikacji wypełniają tzw. service taxi (np. Travel Expres), czyli taksówki zbiorowe. Są one stosunkowo tanie i szybkie.
Informacje dla kierowców
Niezbędne jest ważne prawo jazdy. Samochód może wypożyczyć osoba, która ukończyła 21 lat. Opłata za wynajęcie samochodu wraz z ubezpieczeniem zależy do klasy pojazdu i wynosi minimum 15 CYP dziennie. Ubezpieczenie samochodu nie rozciąga się na północną część Cypru (aby tam się udać, wymagane jest wykupienie nowego ubezpieczenia). Na Cyprze obowiązuje ruch lewostronny. Podczas jazdy nie wolno używać telefonów komórkowych. Ilość alkoholu we krwi kierowcy nie może przekraczać 39 miligramów. Dopuszczalna prędkość na terenie zabudowanym wynosi 50 km/godz., na drogach szybkiego ruchu 100 km/godz., na pozostałych drogach – w zależności od znaków drogowych. Mandaty: za przekroczenie prędkości – 1 CYP za każdy przekroczony kilometr; za przejechanie na czerwonym świetle – 50 CYP; za rozmowę przez telefon komórkowy w czasie jazdy – 50 CYP.
Zdolności płatnicze i przykładowe ceny
Walutę można wymienić w każdym banku (czynne w poniedziałki-piątki w godzinach 8.30–12.30), w większości hoteli oraz w punktach wymiany na lotniskach i w portach (otwarte całą dobę). Przy wymianie należy okazać paszport oraz opłacić marżę w wysokości 1 proc. Sieć banków jest dobrze rozbudowana – nie ma problemów z wymianą i pobieraniem waluty z bankomatów. Należy pamiętać, że oficjalnie funt cypryjski jest poza Cyprem walutą niewymienialną.
Jak dojechać
Południe Cypru: można dolecieć m.in. z Londynu lub przypłynąć z Egiptu i Grecji. Cypr Północny: dolecieć i przypłynąć można z wielu miast tureckich.
Kultura
Nie obowiązują tu szczególne normy prawne ani zwyczajowe, które mogłyby prowadzić do konfliktów. Należy jednak pamiętać o odpowiednim stroju przy zwiedzaniu świątyń – ramiona i kolana muszą być zakryte. W wielu świątyniach można pożyczyć spodnie lub chusty, które należy nałożyć podczas zwiedzania. Może się zdarzyć, że nieodpowiednio ubrana osoba nie zostanie wpuszczona.
Zalecane szczepienia, higiena
Na Cyprze nie występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne, nie są wymagane szczepienia ochronne. Generalnie leczenie jest odpłatne i kosztowne. Opłata za pobyt w szpitalu państwowym wynosi od 42 CYP dziennie, a w prywatnej klinice od 50 CYP (plus koszty leczenia i minimum 10 CYP za każdą konsultację lekarską). Wizyta u lekarza specjalisty kosztuje od 12 CYP w sektorze państwowym i od 20 CYP w sektorze prywatnym. Jedynie w nagłych wypadkach udzielenie przez szpital niezbędnej pomocy jest bezpłatne. Należy jednak pamiętać, aby zawsze mieć ze sobą Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego. Uwaga: od 1 stycznia 2006 r. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) zastąpiła dotychczasowy druk E111, umożliwiający obywatelom Unii korzystanie z opieki medycznej w innych krajach członkowskich. Aby ją otrzymać, należy zgłosić się do najbliższego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia (szczegółowe informacje nt. EKUZ zamieszczone są na stronach internetowych NFZ: www.nfz.gov.pl). Karta uprawnia tylko do korzystania z podstawowych usług medycznych, dlatego wyjeżdżającym za granicę zaleca się wykupienie dodatkowych stosownych ubezpieczeń, które w razie konieczności pokryją koszty leczenia w szerszym zakresie, jak również koszty opieki medycznej w prywatnych szpitalach i klinikach. Dodatkowe ubezpieczenie jest również istotne w razie zgonu (EKUZ nie pokrywa kosztów sprowadzenia zwłok lub prochów zmarłego do Polski). Po przedstawieniu EKUZ można skorzystać ze świadczeń lekarzy pracujących w państwowych szpitalach lub ośrodkach zdrowia. Leczenie specjalistyczne i szpitalne wymaga skierowania. W nagłych przypadkach można zgłaszać się bezpośrednio do szpitali. Wizyta u lekarza lub stomatologa wiąże się ze zryczałtowaną opłatą (1,20 CYP). Opłacie podlega także transport sanitarny na terytorium Cypru. Koszty specjalistycznego transportu medycznego do Polski w przypadku braku stosownego indywidualnego ubezpieczenia pokrywa pacjent lub jego rodzina. Do wystawienia recepty objętej refundacją uprawniony jest lekarz działający w ramach państwowej służby zdrowia (receptę należy przedstawić w państwowej aptece razem z EKUZ). Aby później otrzymać refundację kosztów leczenia poniesionych w państwowych placówkach na terytorium Cypru, należy przedłożyć oryginały rachunków i dowody zapłaty. Leczenie w prywatnych zakładach opieki zdrowotnej jest odpłatne, z wyjątkiem sytuacji kiedy pacjent zostanie skierowany przez państwową służbę zdrowia na zabiegi, których nie może ona wykonać. Koszty leczenia prywatnego nie podlegają refundacji. W razie wątpliwości niezbędne informacje można uzyskać w ministerstwie zdrowia: Ministry of Health, Markou Drakou 10, 1448 Pallouriotissa Nicosia, Cyprus, tel. 00357 22 400115, faks 00357 22 305781, email:ministryhealth@cytanet.com.cy.
Klimat, pogoda, średnie temperatury
Średnia roczna i miesięczna temperatura powietrza
| Rok | I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | |
| Akrotiri | 19,2° | 12,1° | 12,7° | 14,3° | 17,6° | 20,3° | 23,6° | 25,8° | 26,3° | 24,7° | 22° | 17,6° | 13,8° |
| Paphos | 18,7° | 12,7° | 12,7° | 13,2° | 16,5° | 19,2° | 22,5° | 24,7° | 25,3° | 24,2° | 20,9° | 17° |
Cypr znajduje się w strefie klimatu podzwrotnikowego śródziemnomorskiego. Występują tu gorące lata i łagodne zimy.
Średnia roczna suma opadów atmosferycznych wynosi 500 mm, większość opadów notowana jest w miesiącach zimowych. Jedynym obszarem gdzie pada śnieg jest masyw Troodos.
Średnia roczna temperatura powietrza kształtuje się następująco:
– 12°C – obszary górskie
– 19°C – wewnątrz kraju
Średnia temperatura stycznia wynosi 10-12°C, a sierpnia 26-28°C.
Kuchnia Cypryjska
Cypr był przez całe wieki pod wpływem Turcji i Grecji. Taka sytuacja odcisnęła się na kuchni tej pięknej wyspy Morza Śródziemnego. Dlatego też typowe śniadanie przypomina tu śniadania podawane w Turcji. Szczególnie na północy wyspy na śniadanie serwuje się chleb pita, biały i żółty ser (beyaz peynir i kasar), oliwki i kawę lub herbatę.
Po śniadaniu można posilić się przeróżnymi przekąskami, jak podawana na południu wyspy nadziewana zapiekanka w formie pasztecika z oliwką (eliópitta), czy takhinópitta (pierożek z nadzieniem sezamowym). Trzeba przyznać, że kuchnia turecka odcisnęła większe piętno na Cyprze niż kuchnia grecka. Wszędzie można tu spotkać rodzynki, migdały, daktyle i jogurty tak typowe dla Turcji. Znaleźć też można inne tureckie specjały ja borek (coś w rodzaju pasztecików) i pide (turecki odpowiednik pizzy). Greckie piętno można za to odnaleźć w sposobie przygotowywania potraw, do których używa się wyłącznie oliwy z oliwek i które ozdabia się świeżymi, soczystymi owocami. Inną potrawą rodem z Grecji jest musaka, która na Cyprze przybiera postać plastrów bakłażanów i ziemniaków przykrytych mięsem, które przyprawiono sosem z dodatkiem mleka i bulionu. Greckim akcentem jest też kleftiko, czyli kawałek koziego lub jagnięcego mięsa pieczonego z chrząstką w specjalnych glinianych piecach. Jeśli mówimy o potrawach mięsnych, to trzeba ostrzec, że na Cyprze popularniejsze od kurczaków są gołębie, podawane w wielu restauracjach jako specjał. Ponieważ niejednego mieszkańca Europy może to nieco zaskoczyć, należy o tym pamiętać zamawiając posiłek w lokalu.
Na gorącym Cyprze warto spróbować lodów, które sprzedawane są dosłownie wszędzie. Są one najczęściej wyrobem lokalnych zakładów mleczarskich i mają nieco inny smak niż przeciętne lody na kontynencie.
Ponieważ ciepły klimat i żyzne ziemie Cypru nadają się wyśmienicie do uprawy winorośli, nic dziwnego, że już od stuleci wyrabia się tam wspaniałe wina. Znane są one na całym świcie ze swojej wysokiej jakości i niepowtarzalnego smaku. Do największych winiarni cypryjskich należą: KEO, ETKO, LOEL i SODAP.
- Zivania – jest to tradycyjny Cypryjski spirytus gronowy, do którego dodawane są przyprawy pochodzenia roślinnego – często jest nazywana ognistą wodą. Produkcja tego trunku jest bardzo duża. Niektóre państwa importujące ją, między innymi Rosja, stosują ją do wzmacniania innych słabszych alkoholi.
- Piwo Na Cyprze warzone jest wspaniałe piwo KOE, jest to piwo typu Pilzner, najlepsze jest podawane lekko schłodzone. Sprzedawane jest w butelkach i w beczkach, lecz nie polecamy piwa w beczkach ponieważ jest bardzo wodniste. Na Cyprze produkowane są również piwa znanych marek europejskich.
Booking.com
